Ludzie

Józef Marczak (1896-1989)

powstaniec wielkopolski, król kurkowy, stolarz-kołodziej

Urodził się 18 marca 1896 roku w Zwoli k. Zaniemyśla jako syn Stanisława i Franciszki z d. Śmiłowska. Ukończył siedem klas szkoły powszechnej i trzy lata szkoły zawodowej. Wykształcił się na kołodzieja i stolarza. Nie wiemy, kiedy i sam czy z rodzicami przeprowadził się do Książka. W 1914 został powołany do armii niemieckiej i służył na frontach I wojny światowej. Latem 1918 roku zbiegł z armii i przez kilka miesięcy się ukrywał, zanim, po wybuchu rewolucji niemieckiej, mógł wrócić do domu.

Powstanie wielkopolskie
W listopadzie 1918 roku do tworzonego w Książu oddziału Straży Ludowej. Brał udział w wyprawie na rozbrajanie niemieckiego garnizonu w Śremie w nocy 30 grudnia 1918 roku. 6 stycznia 1919 roku wstąpił na ochotnika do 3 kompanii dolskiej batalionu śremskiego. Po kilku dniach dotknięty raptownym, bardzo silnym krwotokiem spowodowanym wojną i kilkumiesięcznym ukrywaniem się, wyczerpany wycofał się w leczenie domowe. Po wyzdrowieniu powrócił do wojska. Służył w Poznaniu jeszcze w 1921 roku. Odszedł do cywila w stopniu kaprala.

Ożenił się w 1921 roku w Książu z Marianną Mikołajczak. W akcie ślubu napisano: "młodzian kołodziej z Książka obecnie przy wojsku w Poznaniu". Po demobilizacji prowadził własną stolarnię na ulicy Kościuszki w Książu. W 1925 roku wstąpił do Bractwa Kurkowego i natychmiast stał się jego "ruchliwym" członkiem. W latach 30. Kupił cegielnię w Kiełczynku. Podczas II wojny światowej działał w ruchu oporu, od stycznia 1943 [...] (więcej)

Źródła biogramu: Powstańcy Wielkopolscy Ziemi Ksiąskiej, Tomasz Jankowski, Katarzyna Gwincińska, Bohdan Kaczmarek

Miejscowość: Książ || Fot.: Zasoby własne WIR

Sygnatura: OS-00148