Wirtualna Izba Regionalna Gminy Książ Wielkopolski

Ludzie

[ powrót ] Powstanie Wielkopolskie 1918-1919

dr Jerzy Antoni Dreyza

lekarz, powstaniec wielkopolski
[ur. 1902 - zm. 1981]

Źródło: Powstańcy Wielkopolscy Ziemi Ksiąskiej
Autor: Tomasz Jankowski, Katarzyna Gwincińska, Bohdan Kaczmarek

Miejsce: Brzóstownia

Urodził się 10 lipca 1902 roku w Brzóstowni jako syn dzierżawcy dóbr Wojciecha Dreyzy i Zofii z d. Żniniewicz. Po śmierci ojca w 1909 roku rodzina przeniosła się do Poznania, gdzie duży wpływ na jego dalsze życie miało wujostwo Jan i Janina Żniniewiczowie, lekarze i społecznicy, oraz stryj Józef Dreyza, współpracownik ks. Piotra Wawrzyniaka ? patrona Spółek Zarobkowych. Uczęszczał do Gimnazjum im. Fryderyka Wilhelma w Poznaniu. Po wybuchu powstania wielkopolskiego w grudniu 1918 roku brał udział w walkach na ulicach Poznania, a od 15 stycznia 1919 roku jako żołnierz kompanii szamotulskiej w walkach w rejonie Pniew i Międzychodu, po czym przydzielony został do 3 kompanii Batalionu Telegraficznego. W lutym 1919 roku zdał egzamin maturalny, a w 1920 roku ukończył Szkołę Podchorążych Łączności w Zegrzu i pozostał w służbie, przeniesiony do Grudziądza w 1921 roku. W 1923 roku przeniesiono go do Szefostwa Łączności Dowództwa Okręgu Korpusu (DOK) w Toruniu, później do Szefostwa Łączności DOK w Brześciu. W 1924 roku ukończył Szkołę Oficerską Artylerii w Toruniu, po której przydzielono go do 4 Pułku Artylerii Lekkiej w Inowrocławiu. W 1926 roku ożenił się z Marią Jarocką. W 1928 roku wystąpił z wojska i rozpoczął studia lekarskie na Uniwersytecie Poznańskim. W 1934 roku ukończył studia i od następnego roku pracował w VII Okręgowym Szpitalu Wojskowym w Poznaniu jako kontraktowy ordynator Oddziału Wewnętrznego. W kampanii wrześniowej 1939 roku w stopniu kapitana był lekarzem dywizjonu 7 Pułku Artylerii Ciężkiej w Poznaniu. Ranny podczas przeprawy przez Bzurę, znalazł się w niewoli. Wyznaczony przez Niemców kierował szpitalem polowym dla rannych żołnierzy polskich w Laskach k. Warszawy. Od listopada 1939 do 1 kwietnia 1940 roku w Warszawie był oficerem łącznikowym Szefostwa Polowych Szpitali Wojennych. Na początku 1941 roku został naczelnym lekarzem Szpitala Maltańskiego (przy ul. Senatorskiej). W lipcu 1941 na polecenie Niemców objął też stanowisko szefa sanitarnego Luftschutz Hilfdienst, organizacji biernej obrony przeciwlotniczej. Na terenie Szpitala Maltańskiego udzielał pomocy żołnierzom ZWZ-AK rannym w akcjach zbrojnych. Uczestniczył też w ukrywaniu Żydów i osób zagrożonych aresztowaniem. Po upadku powstania warszawskiego Szpital Maltański został przeniesiony do Piastowa. W marcu 1945 roku w porozumieniu z Zarządem Głównym PCK i władzami wojskowymi przekazał szpital do dyspozycji garnizonu wojskowego w Częstochowie. Od maja 1945 roku z powrotem objął kierownictwo Szpitala Maltańskiego. W 1947 roku został dyrektorem Miejskiego Szpitala Powszechnego w Częstochowie. W latach 1948-1949 pełnił funkcję pełnomocnika Zarządu Głównego PCK na oddział częstochowski. W latach 1949-1950 był współorganizatorem i kierownikiem Pogotowia Ratunkowego. Od 1951 do 1952 roku pracował jako lekarz Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa w Częstochowie, potem ponownie był kierownikiem stacji Pogotowia Ratunkowego do 1954 roku. W tym okresie pełnił obowiązki inspektora Centralnej Poradni Ochrony Zdrowia Przemysłu Hutniczego w Katowicach. Od 1952 roku pracował również jako lekarz w Przychodni PKP w Częstochowie. Był organizatorem Kolumny Sanitarno-Epidemiologicznej Obwodowej Przychodni Lekarskiej węzła częstochowskiego oraz Zakładowej Przychodni przy Parowozowni i Wagonowni. Był aktywnym działaczem PCK, ZHP i ZBoWiD. W 1972 roku został awansowany do stopnia majora. Zmarł 3 stycznia 1981 roku w Częstochowie, Maria zmarła 9 października 1988 roku. Oboje zostali pochowani na cmentarzu Kule w Częstochowie.

Odznaczenia:
Krzyż Walecznych 1920 i 1959
Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918-1921
Srebrny Krzyż Zasługi
Medal Niepodległości ? MP 63/1933
Medal ?Za Warszawę 1939-1945? 1961
Odznaka honorowa PCK III stopnia ?Za służbę społeczną i zawodową?
Odznaka ?Za wzorową pracę w Służbie Zdrowia? 1939 r.
Wielkopolski Krzyż Powstańczy ? uchw. RP 07.19-0.149 z dnia 1960-07-19
Złota Odznaka Zarządu Głównego Związku Zawodowego Pracowników Służby Zdrowia 1967
Krzyż Kawalerski i Oficerski Orderu Odrodzenia Polski
Krzyż ?Za zasługi dla ZHP? 1981

Sygnatura: OS-00205
Fot. Muzeum Powstania Warszawskiego | Autor: WIR

Jeśli możesz uzupełnić opis tego obiektu, napisz do nas: wir.ksiazwlkp[@]gmail.com. Użyj sygnatury obiektu (dwie linie wyżej).

Obiekty powiązane.